ศูนย์เรียนรู้เทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ (MJU-BCTLC)
การผลิตแมลงศัตรูธรรมชาติ
การผลิตแมลงศัตรูธรรมชาติ เป็นขั้นตอนที่สำคัญในการใช้ศัตรูธรรมชาติควบคุมศัตรูพืชปัจจุบัน มีหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐ และเอกชนที่มีบทบาทในการผลิตแมลงศัตรูธรรมชาติ ซึ่งในส่วนของ กรมส่งเสริมการเกษตรมีหน่วยงานศูนย์บริหารศัตรูพืช ทั่วประเทศ จำนวน 9 ศูนย์ ที่มีบทบาทในการ ผลิตขยายศัตรูธรรมชาติ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรนำไปใช้ในการควบคุมศัตรูพืชและส่งเสริมให้เกษตรกร ผลิตขยายศัตรูธรรมชาติใช้เอง โดยเน้นการส่งเสริมในศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน ทั้งการผลิตขยาย แมลงศัตรูธรรมชาติ และเชื้อจุลินทรีย์ เพื่อให้เกษตรกรสามารถพึ่งตนเองได้
การผลิตขยายเชื้อราไตรโคเดอร์มา
วัสดุและอุปกรณ์
1. หม้อหุงข้าวไฟฟ้า
2. หัวเชื้อราไตรโคเดอร์มา
3. ข้าวสาร
4. ถุงพลาสติกทนร้อนขนาด 7 x 13 ซม.
5. ยางวง
6. เข็มหมุด
ขั้นตอนการผลิตขยายผีเสื้อข้าวสาร
1. หุงข้าวโดยใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้า โดยใช้ข้าวสาร 3 ส่วน น้ำ 2 ส่วน หรือหากเป็นข้าวใหม่ ใช้ข้าวสาร 2 ส่วน น้ำ 1 ส่วน
2. ถอดปลั๊กทันทีเมื่อสวิทช์หม้อข้าวดีด จะได้ข้าวกึ่งสุกกึ่งดิบ ข้างนอกเมล็ดปริ ส่วนข้างในเมล็ดเป็นไตสีขาว ซุยข้าวให้เมล็ดข้าวร่วน
3. ตักข้าวใส่ถุง ขณะยังร้อน ถุงละ ½ กิโลกรัม รีดอากาศออกพับปากถุงลงด้านล่าง ทิ้งไว้ให้ข้าวอุ่น
4. หยดหัวเชื้อ 2-3 หยดลงในถุงข้าว หากใช้หัวเชื้อผงใส่หัวเชื้อ 4-6 เหยาะ
5. รัดยางตรงปากถุงให้แน่น โดยให้มีพื้นที่ว่างในถุงมากกว่าพื้นที่ใส่ข้าว
6. เขย่าให้หัวเชื้อกระจายทั่วทั้งถุง
7. เจาะรูใต้ยางที่มัดถุง โดยใช้เข็มสะอาดแทง 30 − 40 ครั้ง
8. วางถุงข้าวในลักษณะแบนราบ ให้ข้าวแผ่กระจายทั่วถุง และไม่วางถุงข้าวซ้อนทับกัน ในบริเวณที่มีแสงสว่างอากาศถ่ายเทได้ดี ไม่มีมด และสัตว์อื่นๆ วางทิ้งไว้ 2 วัน จะเห็นเส้นใยสีขาวเจริญบนเมล็ดข้าว
9. นำถุงข้าวมาคลุกเคล้าเบาๆ อีกครั้ง เพื่อให้เส้นใยกระจายตัว วางเลี้ยงไว้อย่างเดิม 3−5 วัน จะเห็นเชื้อสีเขียวขึ้นคลุมเมล็ดข้าว
10. นำเชื้อราไตรโคเดอร์มาที่ได้ไปใช้ทันทีหรือเก็บในตู้เย็นช่องธรรมดาไม่ควรเก็บนานเกิน 7 วัน