ศูนย์เรียนรู้เทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ (MJU-BCTLC)
แมลงศัตรูธรรมชาติ
แมลงศัตรูธรรมชาติ มีประโยชน์และมีบทบาทในการควบคุมแมลงศัตรูพืช (Insect pest) โดยชีววิธีและเป็นปัจจัยทางชีวภาพ (Biotic factor) ที่ช่วยควบคุมปริมาณของแมลงศัตรูพืชให้อยู่ในสภาพสมดุลตามธรรมชาติ (Natural balance) ซึ่งแมลงศัตรูธรรมชาติในที่นี้ หมายถึงแมลงห้ำ (Predator) และแมลงเบียน (Parasite)
แตนเบียนหนอนแมลงวันผลไม้
ชื่อวิทยาศาสตร์
Diachasmimorpha longicaudata
อันดับ (Order)
Hymenoptera
วงศ์ (Family)
Braconidae
ความสำคัญ
แตนเบียนหนอนแมลงวันผลไม้ เป็นแตนเบียนที่ใช้ควบคุมแมลงวันผลไม้หลายชนิด เช่น Bactrocera dorsalis Bactrocera papayae Bactrocera cucurbitae แตนเบียนหนอนแมลงวันผลไม้ เป็นแมลงที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศแถบเอเชีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และได้มีการนำเข้าไปควบคุม แมลงวันผลไม้ในฮาวาย และอีกหลายประเทศที่มีปัญหาระบาดของแมลงวันผลไม้ ได้มีการใช้แตนเบียน หนอนแมลงวันผลไม้ ควบคุมแมลงวันผลไม้ได้ผลดีในหลายประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา เม็กซิโก ออสเตรเลีย และหมู่เกาะต่างๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก
ลักษณะรูปร่าง
ตัวเต็มวัย: ตัวเต็มวัยขนาดประมาณ 3.6 - 5.4 มิลลิเมตร ลำตัวสีน้ำตาลแดง ขายาว คล้ายยุง แตนเบียน เพศเมีย บริเวณประมาณกึ่งกลางกระเปาะท้อง (gaster) มีแถบสีน้ำตาลเข้มถึงดำ คาดอยูตามขวางลำตัว อวัยวะวางไข่ยาวและแหลม หนวดยาวกว่าความยาวของลำตัว มีสีดำ
ลักษณะการทำลายแมลงศัตรูพืช
แตนเบียนทำลายหนอนแมลงวันผลไม้ โดยเพศเมียใช้อวัยวะวางไข่แทงผ่านเนื้อผลไม้ วางไข่ ภายในลำตัวหนอนแมลงวันผลไม้ ซึ่งอยูในผลไม้่ ตัวอ่อนของแตนเบียนจะเจริญเติบโตและกัดกินอยูภายใน่ ตัวหนอนแมลงวันผลไม้ และเข้าดักแด้อยู่ในดักแด้แมลงวันผลไม้ หลังจากนั้นเจริญเป็นตัวเต็มวัย แตนเบียน รวมระยะเวลาเจริญเติบโตตั้งแต่ไข่ ถึงตัวเต็มวัยเจาะออกมา 15-18 วัน แตนเบียนเพศเมีย ที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์สามารถวางไข่ และฟักเป็นตัวหนอนเจริญเติบโตเข้าดักแด้ และเจริญเป็นตัวเต็มวัยได้ แต่ตัวเต็มวัยที่ได้ทั้งหมดจะเป็นเพศผู้ ส่วนแตนเบียนเพศเมียที่ได้รับการผสมพันธุ์ จะวางไข่ที่พัฒนาเป็น ตัวเต็มวัย ทั้งเพศผู้และเพศเมียในสัดส่วนที่เหมาะสม แตนเบียนเพศผู้ มีอายุ 5-11 วัน ส่วนเพศเมียมีอายุ 6-14 วัน
การนำไปใช้
การใช้แตนเบียนหนอนแมลงวันผลไม้ ไม่สามารถรักษาผลไม้ที่ถูกทำลายแล้วได้ แต่จะช่วยลด จำนวนพ่อแม่พันธุ์แมลงวันผลไม้ที่จะทำความเสียหายในรุ่นถัดไป