ศูนย์เรียนรู้เทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ (MJU-BCTLC)
แมลงศัตรูธรรมชาติ
แมลงศัตรูธรรมชาติ มีประโยชน์และมีบทบาทในการควบคุมแมลงศัตรูพืช (Insect pest) โดยชีววิธีและเป็นปัจจัยทางชีวภาพ (Biotic factor) ที่ช่วยควบคุมปริมาณของแมลงศัตรูพืชให้อยู่ในสภาพสมดุลตามธรรมชาติ (Natural balance) ซึ่งแมลงศัตรูธรรมชาติในที่นี้ หมายถึงแมลงห้ำ (Predator) และแมลงเบียน (Parasite)
แตนเบียนเพลี้ยแป้ง มันสำปะหลังสีชมพู
ชื่อวิทยาศาสตร์
Anagyrus lopezi
อันดับ (Order)
Hymenoptera
วงศ์ (Family)
Encyrtidae
ความสำคัญ
แตนเบียนเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู เป็นแมลงที่มีถิ่นกำเนิดในอาร์เจนตินา บราซิล โบลิเวีย และปารากวัย สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร ได้ประสานงานนำเข้าแตนเบียน เพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพูจากสถาบันวิจัยการเกษตรเขตร้อนสาธารณรัฐเบนิน (International Institute for Tropical Agriculture , ITA –Benin) เพื่อนำมาใช้ควบคุมเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู
ลักษณะรูปร่าง
ลักษณะการทำลายแมลงศัตรูพืช
แตนเบียนเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู มีบทบาทในการควบคุมเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู โดยมีพฤติกรรมทั้งการห้ำและการเบียน การห้ำ แตนเบียนใช้อวัยวะวางไข่เจาะเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู หลังจากนั้นกินของเหลว ที่ไหลออกมาจากตัวเพลี้ยแป้ง แตนเบียนเพศเมียสามารถห้ำ เพลี้ยแป้ง 20-30 ตัวต่อวัน โดยชอบห้ำ เพลี้ยแป้ง ระยะ clawler (วัย 1-2) การเบียน แตนเบียนเพศผูผสมพันธุกับเพศเมีย ซึ่งแตนเบียนเพศเมียผสมพันธุครั้์ งเดียวสามารถ วางไข่ได้ตลอดชีวิต ระยะการเจริญเติบโต มี 4 ระยะ ได้แก่ ไข่ หนอน ดักแด้ และตัวเต็มวัย โดยแตนเบียน เพศเมียใช้อวัยวะวางไข่แทงเข้าไปในตัวเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังสีชมพู ไข่เจริญเป็นหนอน กัดกิน เนื้อเยื่อ ภายในตัวเพลี้ยแป้ง ระยะหนอนประมาณ 15 วัน จึงเจริญเป็นดักแด้ หลังจากนั้นประมาณ 6 วัน เจริญเป็นตัวเต็มวัย ซึ่งมีอายุ 7-8 วัน
การนำไปใช้
การปล่อยแตนเบียน Anagyrus lopezi ควบคุมเพลี้ยแป้งสีชมพูในแปลงมันสำปะหลัง 1. ก่อนการปล่อยแตนเบียนสำรวจแปลงมันสำปะหลังทุกครั้ง เพื่อทราบสถานการณ์ การระบาดของเพลี้ยแป้งสีชมพู และกำหนดอัตราการปล่อย 2. ปล่อยแตนเบียนให้กระจายทั่วแปลง แตนเบียนสามารถขยายพันธุ์ และแพร่กระจายตัว ครอบคลุมพื้นที่ได้รวดเร็ว ใช้อัตรา 50 คู่ต่อไร่ หากพบเพลี้ยแป้งสีชมพูระบาดรุนแรงปล่อยแตนเบียน อัตรา 200 คู่ต่อไร่ 3. ไม่ปล่อยแตนเบียนขณะฝนตก 4. หลังปล่อยแตนเบียน งดการพ่นสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช